Ultrasonografia

Ultrasonografia (USG)

Ultrasonografia piersi jest wykorzystywana w ocenie raka piersi jako uzupełniający element pogłębionej diagnostyki podejrzanych o nowotworowe zmian wykrytych podczas mammografii. Metoda ta jest niezwykle cenna do oceny piersi o dużej gęstości gruczołowej – typowych zwłaszcza dla młodych kobiet, przed menopauzą, aktywnych hormonalnie.

W przypadku piersi o budowie bogatogruczołowej, gdy badanie mammograficzne nie jest diagnostyczne (obraz zbitej tkanki gruczołowej, który wygląda jak „mleczna szyba“) badanie USG może być jedynym (poza rezonansem magnetycznym), które pozwala na wykrycie zmian patologicznych. Poza tym ultrasonografia jest wartościowym uzupełnieniem mammografii w każdej sytuacji – umożliwia różnicowanie zmian torbielowatych i litych, pozwala na precyzyjną ocenę wielkości i granic zmian ogniskowych.
Podczas badania USG pod kontrolą sondy wykonuje się niekiedy biopsje cienko- i gruboigłowe oraz punkcje torbieli a materiał pobrany pozwala na ostateczne różnicowanie mikroskopowe patologii. Badanie z tzw. opcją dopplerowską zwiększa dodatkowo czułość i swoistość USG w różnicowaniu zmian łagodnych i tych podejrzanych o złośliwość.

Na wynik badania wpływ mają zarówno jakość sprzętu, możliwości rozdzielcze aparatów, technika przeprowadzania badania i doświadczenie badającego, jak i różnice w ułożeniu piersi przy kolejnych badaniach. Trudna może być także ocena bardzo dużych piersi.

USG METODĄ DOPPLERA

Powstało wiele technik badania, które wykorzystują zjawisko zmiany częstotliwości fali ultradźwiękowej w momencie jej odbicia od przepływającej krwi. Ta zmiana częstotliwości znana jest pod nazwą „efektu Dopplera”. Pochodzi ona od nazwiska austriackiego matematyka i fizyka Christiana Andreasa Dopplera.

Istnieje pięć typów urządzeń diagnostycznych wykorzystujących efekt Dopplera:

• Doppler fali ciągłej,
• Doppler impulsów,
• Doppler z jednoczesnym obrazowaniem,
• kolorowy Doppler,
• Doppler mocy.

USG Doppler jest jednym z podstawowych badań, służących diagnostyce chorób układu krążenia. Pozwala na ocenę przepływu krwi w dużych naczyniach krwionośnych – tętnicach i żyłach, dzięki czemu umożliwia wykrycie wszelkich patologii z nim związanych, np. zmiany zakrzepowe, refluks żylny, nieprawidłowości w budowie naczyń. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu fali ultradźwiękowej, która jest emitowana przez urządzenie, a następnie odbijana przez poruszające się w naczyniach komórki krwi, co powoduje zmianę jej częstotliwości. Analiza zmian częstotliwości odbitej fali jest przedstawiana na monitorze w formie obrazu i pozwala określić kierunek przepływu krwi oraz prędkość z jaką ten proces zachodzi. Obecnie szeroko wykorzystuje się technikę kolorowej ultrasonografii dopplerowskiej, która polega na barwnym obrazowaniu przepływu krwi w naczyniach. Zazwyczaj przepływ w kierunku dosercowym kodowany jest kolorem niebieskim, a w kierunku odsercowym – kolorem czerwonym. Zastosowanie takiej techniki umożliwia jeszcze dokładniejszą ocenę anatomii i zmian patologicznych w obrębie naczyń.

Żylaki nóg to jedno ze wskazań do wykonania badania USG Doppler żył kończyn dolnych. Innymi mogą być obrzęki i ból kończyn dolnych, uczucie drętwienia i zaburzenia czucia w obrębie kończyn dolnych, a także zakrzepica żył głębokich. Badanie USG Doppler umożliwia zdiagnozowanie choroby układu żylnego, ustalenie jej przyczyny, a także monitorowanie przebiegu wdrożonej już terapii. Ponadto jest bardzo cennym narzędziem, pozwalającym zapoznać się z anatomią naczyń krwionośnych przed planowanymi zabiegami operacyjnymi.

Badanie USG Doppler żył kończyn dolnych jest całkowicie nieinwazyjne oraz bezbolesne, a pacjent nie odczuwa dyskomfortu. Zazwyczaj badanie naczyń żylnych obu kończyn trwa 20 – 30 minut. Lekarz przykłada głowicę urządzenia w miejscach przebiegu badanych naczyń. W trakcie badania prosi pacjenta o przyjęcia odpowiedniej pozycji – stojącej, leżącej lub siedzącej, w zależności od tego w jakiej pozycji najlepiej widoczne jest badane naczynie. Badanie USG Dopplera najczęściej rozpoczyna się od przyłożenia głowicy USG w pachwinie pacjenta w celu obserwacji żyły udowej i żyły odpiszczelowej oraz ich połączenia u podstawy żyły biodrowej. Następnie oceniane są pozostałe naczynia układu żylnego kończyny dolnej, w tym żyły przeszywające, które łączą żyły układu głębokiego z żyłami powierzchniowymi. Badanie USG Doppler układu żylnego kończyn dolnych dostarcza wiele bezcennych informacji dotyczących przyczyny oraz zaawansowania choroby układu żylnego, co ma bezpośredni wpływ na wybór sposobu leczenia.